Voorzitter,

“As we speak, many people are dying.” Woorden gesproken door een hoge functionaris van de VN-hulporganisatie in de afgelopen week. Op dit moment dat wij hier in betrekkelijke rust en vrijheid vergaderen, wanneer we een programmabegroting behandelen, sterven wereldwijd mensen door agressie, oorlog en humanitaire rampen. Voorzitter, wanneer ik die beelden zie, en wanneer ik daar over nadenk maakt me dat klein en verdrietig. Deze beelden doen ons weer beseffen hoe kwetsbaar we zijn, en hoe allesbehalve vanzelfsprekend onze vrijheid is. We denken dat onze vrijheid even vanzelfsprekend is als water uit de kraan en zuurstof in de lucht. Maar op deze wijze worden we er weer bij bepaald dat het ondenkbare denkbaar is. En dan zitten we hier vanavond bij elkaar voorzitter, om beleidsvoornemens te bespreken voor het komende begrotingsjaar. Dan dwalen mijn gedachten toch weer af en zie ik door mijn oogharen die ontroostbare vader welke zojuist zijn huis, vrouw, kinderen en ouders verloren heeft bij een bombardement. In één klap, alles weg, weg toekomst. Dat maakt dat je gaat relativeren.

Als ChristenUnie weten we ons verbonden in het geloof. Van daaruit willen we ons inzetten voor alle inwoners, niemand uitgezonderd. We willen ons dienstbaar opstellen voor een samenleving waar het veilig en prettig is om te wonen. Zegen en dank aan God. Wat is het dan mooi te weten en in de begroting te lezen op blz. 3 dat dit breed gedragen wordt door vele burgers in ons dorp, maar ook door een groot deel van de raad en het college.     

Voorzitter, zo zijn we dan gelijk aanbeland op de inhoud van de programmabegroting 2024-2027. Voordat we daartoe overgaan willen we onze dank en waardering uitspreken aan de vele medewerkers welke voor de totstandkoming van dit document hebben gezorgd. Zij mogen best eens extra in het zonnetje gezet worden. Ik hoop dat dit ook werkelijk gebeurt. Dan nu toch over naar de inhoud van het programma.

Voorzitter, we kiezen er voor om niet alle punten langs te gaan, maar leggen de focus vandaag op 3 thema’s waarmee we als fractie naar buiten treden en onze visie uitdragen.  

Deze zijn: Sociale gerechtigheid, leefbaar wonen, duurzame zorg voor de schepping. Met deze drie thema’s als leidraad willen we de voor ons belangrijkste punten uit het programma beschouwen.      

Sociale gerechtigheid
Contact met inwoners is belangrijk en dient als uitgangspunt zo lees ik. Heeft dat voldoende aandacht? Weten onze inwoners ons wel te vinden, en kunnen ze ergens terecht met ideeën, vragen en initiatieven? We pleiten dan ook voor zowel een goede service als een laagdrempelige fysieke en digitale toegankelijkheid van de organisatie met ruime openingstijden.      

De brug Marsstraat is aan renovatie toe. Daarvoor wordt nu een plan gemaakt met daarin meegenomen om de brug zo mogelijk rolstoeltoegankelijk te maken, conform de wens van de raad. Onze fractie ziet uit naar het moment dat de eerste rolstoelganger na oplevering bij de opening door het lint gaat. 

Leefbaar wonen
We kijken naar elkaar om en hebben respect voor elkaar. Dat gezegd hebbende lees ik onder veilige woonomgeving op pagina 15 dat niet iedereen zich betrokken of vertegenwoordigd voelt. Voor ons als raad en college huiswerk mijns inziens. Hoe kijken andere fracties en het college daar naar?

Voorzitter, een veelgehoorde kreet ( plaatselijk, landelijk ) is bouwen, bouwen, bouwen. En terecht, bouwen is nodig om voldoende woonruimte te creëren. Maar een ander veel gehoorde kreet bij woningzoekenden in ons dorp is wachten, wachten, wachten. Ook als ChristenUnie willen we pleiten voor voldoende sociale huurwoningen, ook voor jongeren. Maar we willen ook bouwen naar behoefte en goede verdeling in prijsklassen. En die behoefte ligt niet alleen bij sociale huur voorzitter. Nee, die zit in alle leeftijdsgroepen van jong tot oud. Van starters, via doorstromers naar senioren. Als we kijken naar de prognose van de meerjarig productie van woningen blijft het aantal werkelijk opgeleverde woningen ver achter. En vanwege aangescherpte regels van de Rijksoverheid zal dit gemiddelde eerder af dan toenemen. Dat baart ons zorgen voorzitter. We zouden de wethouder willen vragen om aan te sluiten bij de lobby in de Provincie om gebruik te kunnen maken van de kruimelregeling “straatje er bij”. Eerder hebben we als fractie ook gepleit om in de woningbehoeften wat meer out-of-the-box te denken. Natuurlijk, regels zijn regels. Maar durf lef te tonen. Wij pleiten ook voor een manier van bouwen en inrichten  van wijken waarin inclusie uitgangspunt is. Zo valt te denken aan (tijdelijke) huisvesting van ouderen bij kinderen, tiny houses, knarrenhofjes, levensloop bestendige woningen, omklapwoningen. Graag horen we de visie van het college.

Bij leefbaar wonen hoort ook veilig kunnen wandelen en fietsen op paden. We willen geen verkeersdoden en gewonden. In de post wegreconstructies is in het programma ook de herinrichting Hakgriend opgenomen. Voorzitter, dit is een veel gebruikte route door o.a. voetgangers naar de opvanglocatie, zwembad en sportvelden. Echter, het ontbreekt daar aan een veilig voetpad. Vraag aan het college, kan er een veilig voetpad aangelegd worden bij de herinrichting Hakgriend?  

Dan weet ik niet of iemand van de aanwezigen wel eens een koprol gemaakt heeft met zijn fiets? Ik vroeger wel, is me slecht bevallen. Voor degene die dat toch ook wil ervaren adviseer ik vanaf de Pauwtjesmolen over het fietspad langs de Wetering naar de Spindermolen te fietsen. Grote kans dat je voorwiel tussen de losliggende tegels schiet waardoor je de koprolervaring via een salto door de lucht lijfelijk kan ondergaan. In het circus krijg je daarvoor applaus, in dit geval krijg je als gemeente een rekening. Dit is ongewenst en is niet verkeersveilig. Graag aandacht hiervoor.    

Als ChristenUnie onderschrijven we de opgaven 2024 groen en gezond. Kleinschalige recreatie biedt immers mogelijkheden tot prettig verblijven en recreëren. Initiatieven daartoe juichen wij toe.    

De ChristenUnie is dankbaar voor wat er door velen rond opvang vluchtelingen gebeurt. Daarmee voldoen we aan de taakstelling zo lees ik op blz.16. Wij hopen dat – wanneer dat nodig is – er wel enige flexibiliteit zit in de uitvoering van de taakstelling.  

Duurzame zorg voor de schepping
Voorzitter, laat ik wat betreft thema duurzaamheid beginnen ons te feliciteren. Nee, er is zover ik weet niemand jarig vandaag, maar we mogen ons feliciteren en prijzen met onze twee duurzaamheidsgoeroes Merlijn en Rick. Zij weten op een energieke manier duurzaamheid in Hardinxveld, in de regio, ja zelfs in Den Haag op de kaart te zetten. Complimenten wat deze mannen (en hun team) allemaal bewerkstelligen. Laten we deze mannen omarmen en vastleggen, wat mij betreft aan een laadpaal (mag binnen ook hoor), zodat ze voldoende groene energie mogen krijgen om dit werk nog lang voor Hardinxveld te mogen uitvoeren. Noem het een win-win situatie.

Via het GRP/watertakenplan zorgen we voor bescherming van de volksgezondheid via een (afval)waterketen, en voor het behouden van droge voeten.  Nu lukt het houden van droge voeten bij mij in de Wielwijk aardig, maar gezien de grote plassen na een regenbui op straat en bij de rioolputten loop je wel het risico op een gratis douche door langsrijdende auto’s. Dat is dan wel weer duurzaam natuurlijk. Vraag is dan of ons stelsel wel toekomstbestendig is qua capaciteit. Hoe ziet het college dat?

Regenwater valt er genoeg. Onze fractie is voorstander van opvang en hergebruik van regenwater. We zouden willen pleiten voor inwonersacties om dit te bevorderen. Gaat het college hierin mee?

We geven uitvoering aan de strategie van grootschalig zon op dak. De ChristenUnie juicht dat toe. Ook blijven we pleiten voor de initiatieven welke er al langer lopen met betrekking op het project grootschalig zon op land. Twee uitwerkingsgebieden volgens de Regionale Energie Strategie (RES). Laten we deze initiatieven koesteren. Wellicht kan het college het (zon)licht laten schijnen door een toelichting met betrekking tot de status.    

Financiën
Voorzitter ik ga afronden met wat financiële beschouwingen rekening houdend met de septembercirculaire. De jaren 2024 en 2025 laten een positief financieel beeld zien maar 2026 en 2027 worden ravijnjaren zo sprak wethouder Meerkerk enig tijd geleden. En cijfers toonden dat ook aan. Gelukkig blijkt na het verschijnen van de septembercirculaire dat het ravijn minder diep is dan gedacht. De reserves blijven op niveau en we zien dat het vreemd vermogen de komende jaren ook niet stijgt. Maar, wat ons betreft blijft het kritisch kijken naar de uitgaven en investeringen de komende jaren wel noodzakelijk. We complimenteren dan ook de wethouder en het college met deze begroting in woelige tijden.  

Voorzitter, als fractie weten we ons in ons werk afhankelijk van de zegen van God. Die zegen en wijsheid wensen wij het college toe bij haar werk voor ons mooie dorp Hardinxveld-Giessendam.