Een volksvertegenwoordiger moet elk onderwerp aan kunnen snijden. Wanneer hij dat niet mag dan krijg je een ongezonde samenleving. Toch gebeurt dit niet zonder regels. Er zijn regels opgesteld (o.a. in de Gemeentewet) om de politiek goed te laten functioneren.

Een ambtenaar ‘bestaat niet’
In de Gemeentewet is het bestaan van slechts één ambtenaar vastgelegd, die van secretaris. Als volksvertegenwoordiger hoor je dan ook niet te praten over ambtenaren die iets wel of niet doen. In alle gevallen dien je het College aan te spreken op werkzaamheden die namens het College worden verricht. Het College is namelijk ook in staat te reageren op een dergelijke uitspraak. Een ambtenaar kan dat niet, want die ‘bestaat niet’.

Bedrijfsvoering is aan het College
Dit is ook één van de redenen waarom bedrijfsvoering het terrein van het College is. Je hoort als raadslid niet te zeggen er zijn teveel ambtenaren, maar je hoort te zeggen ik vindt dat het College bijvoorbeeld voor het programma Bouwen, Wonen en Gebruiken teveel geld uitgeeft. Daarom stel ik voor het beschikbare budget te halveren, vervolgens zou het College er dan voor kunnen kiezen het werk uit te voeren met minder ambtenaren.

Wanneer je als raadslid bijvoorbeeld zegt er kan wel € 400.000 bezuinigd worden op inhuur, dan is dat een brevet van onvermogen voor jezelf. Je bent dan namelijk niet in staat te bepalen op welk punt het College teveel geld uitgeeft. Je valt dan terug op de wet van grote getallen. Hiermee bedoel ik dat je dan veronderstelt dat er op een organisatie van een bepaald formaat altijd wel wat te halen is. Dit is natuurlijk niet helemaal onwaar, maar SMART is het helemaal niet.

Een keuze in bedrijfsvoering: verbonden partijen
Wanneer ik vanuit deze gedachte door redeneer dan ben ik niet zo blij met de manier waarop wij omgaan met verbonden partijen. Het werken met een verbonden partij is namelijk een keuze in de bedrijfsvoering (al is het natuurlijk een complexe oplossing waarbij de raad wel een rol heeft). We horen dan ook eigenlijk niet te praten over het debacle bij de GGD, maar over het debacle binnen het programma Gezondheid en Milieu. We moeten het College doorzagen over het feit hoe het mogelijk is dat er op dit programma een gigantisch tekort lijkt te ontstaat.

Dat we een speciaal agendapunt in gaan stellen voor gemeenschappelijke regelingen is in dit licht ook vreemd. Dit doen we toch ook niet voor bijvoorbeeld het zwembad. Het lijkt mij veel logischer om een vast agendapunt in te stellen waarbij ontwikkelingen in een programma kunnen worden toegelicht die niet kunnen wachten op een regulier verantwoordingsmoment (denk aan Najaarsnota/Voorjaarsnota, Jaarverslag). De komende week zullen we de Nota Verbonden partijen vaststellen. Ik heb deze nu nog niet gelezen, maar ik hoop dat er in de oplossingen veel aansluiting wordt gezocht bij de reguliere P&C-cyclus.

Een goed debat
Ik begrijp dat wat ik opschrijf allemaal wel erg formeel klinkt, maar het is goed om dit toch tot je door te laten dringen. Het politieke debat leidt er namelijk onder wanneer dergelijke regels worden overtreden. Gelukkig is het tegenovergestelde ook waar, wanneer regels worden gevolgd is een goed debat mogelijk. Het inzetten van het instrument motie van afkeuring van de T@B in het debat over de GGD vond ik dan ook een goede keuze qua instrument. Zij spraken het College aan op de problemen in de uitvoering. De zwarte van het instrument was naar ons idee echer totaal ongepast en veel te zwaar, maar omdat het een goed gekozen instrument was kon hier goed over worden gedebatteerd.

Cor van Vliet, 29 november 2011